Powrót do natury
Czerw 25, 2014 Ciekawostki
Choć część tych "uderzeń" ulega wygaszeniu nie dając trwałych uszkodzeń, to pozostałe jednak kumulują się i prowadzą z wiekiem do poważnych schorzeń. Szczególnym obiektem ich oddziaływań są nienasycone kwasy tłuszczowe, stanowiące główny składnik błon komórkowych. Wolne rodniki niszczą więc błony i bez trudu wnikają do wnętrza komórek . Po uszkodzeniu komórki chorują, starzeją się, a gdy są już całkiem zniszczone, umierają. W procesie ochrony komórek niezwykłą rolę odgrywa witamina E. Jedna jej cząsteczka jest zdolna do wychwycenia ponad 100 wolnych rodników. Przy niedoborze witaminy E w organizmie dochodzi przede wszystkim do niszczenia cząstek tłuszczu. Typowymi objawami są wówczas przebarwienia zwane plamami starczymi. Jest to nic innego jak skupisko zniszczonych przez wolne rodniki ciał tłuszczowych. Są one niezwykle trudne do rozłożenia, a na domiar złego wiążą się w kompleksy z białkami. Występują one nie tylko na skórze, ale obecne są również w układzie krwionośnym, systemie nerwowym oraz w wielu narządach wewnętrznych. Witamina E odgrywa również ważną rolę w chorobach układu krążenia. Odpowiedzialna jest za utrzymanie odpowiedniego poziomu erytrocytów - komórek krwi niezwykle wrażliwych i podatnych na uszkodzenia. Ustalono iż niskie stężenie witaminy E w osoczu w znamienny sposób podwyższa ryzyko choroby niedokrwiennej serca. Jej niedobór przyczynia się do nadmiernej kumulacji związków odpowiedzialnych za procesy uszkodzenia śródbłonka naczyniowego, gromadzenia się komórek zapalnych, niekorzystne zmiany cholesterolu LDL oraz uszkodzenia kwasów nukleinowych. Szeroko rozpowszechnione opinie oraz większość przeprowadzonych badań zdaje się potwierdzać korzystny wpływ witaminy E w prewencji schorzeń nowotworowych. Lawina zniszczeń wywołanych atakiem wolnych rodników zakłóca przebieg ważnych procesów życiowych komórek. Dochodzi do utraty kontroli nad procesem ich podziału i uszkodzenia materiału genetycznego, co wywołuje szereg mutacji i zmian nowotworowych. Sam mechanizm antyrakowego działania witaminy E nie jest do końca poznany. Uważa się, iż w specyficzny sposób wiąże się w jądrze komórkowym z kwasem DNA, i tym samym hamuje niekontrolowany podział komórek oraz stymuluje podział limfocytów B - komórek produkujących przeciwciała.
Organizm ludzi i zwierząt nie posiada zdolności syntezy witaminy E, dlatego niezwykle ważna jest jej odpowiednia podaż w codziennej diecie, bądź w przypadku żywieniowego niedoboru dodatkowa suplementacja. Ustalenie jednak optymalnego, indywidualnego zapotrzebowania na witaminę E jest niezwykle trudne, decyduje o tym bowiem zespół wielu czynników, jak:
- wiek
- stan przewodu pokarmowego
- podaż w diecie witamin A, C, beta-karotenu
- zmiany patologiczne
- występowanie otyłości, czy zwiększona aktywność fizyczne
Wyraźnie podwyższone zapotrzebowanie na witaminę E dotyczy diety bogatej w nienasycone kwasy tłuszczowe, których bogatym źródłem są ryby i oleje roślinne. Szczególnie ważna jest jej odpowiednia podaż przy spożywaniu ryb morskich, które są źródłem wielonienasyconych kwasów tłuszczowych z rodziny n-3, i słabym źródłem witaminy E. Według obowiązujących norm zapotrzebowanie dorosłego człowieka na witaminę E waha się w granicach 10 - 30 mg\ dobę, natomiast jej podaż w codziennej diecie często nie przekracza 8 mg. Biorąc pod uwagę wielorakie funkcje jakie odgrywa witamina E w organizmie człowieka coraz częściej pojawiają się opinie, które kwestionują dotychczasowe normy uważając je jako zbyt niskie. Stwierdza się, iż zalecana podaż pozwala jedynie uniknąć ewidentnych niedoborów, natomiast nie odgrywa większej roli w profilaktyce chorób degeneracyjnych i ochronie przed procesem starzenia się ustroju.
Podstawowym żywieniowym źródłem witaminy E są produkty roślinne, głównie oleje i produkowane na ich bazie margaryny miękkie. Na szczególną uwagę zasługuje olej słonecznikowy, sojowy, kukurydziany i z zarodków pszennych. Jako źródło witaminy E znaczący udział w naszej diecie mają warzywa liściaste, strączkowe, oraz produkty uzyskane z tzw. pełnego przemiału tj. pieczywo razowe, grube kasze. Witamina E występuje także, choć w znacznie mniejszych ilościach w produktach pochodzenia zwierzęcego m.in. w wątrobie, maśle, mleku, jajach.
Szczególny udział witaminy E w złożonych mechanizmach antyoksydacji oraz jej hamujący wpływ na rozwój schorzeń degeneracyjnych i proces starzenia powoduje coraz większe zainteresowanie dodatkową jej suplementacją. W przeciwieństwie do większości składników pokarmowych, które dostarczane są dla organizmu w optymalnych ilościach, zapewnienie odpowiedniego poziomu witaminy E w zwyczajowej diecie jest praktycznie niemożliwe. Coraz częściej więc mówi się o podawaniu jej w postaci dodatkowych preparatów. Według dotychczasowych badań, witamina E okazuję się substancją bardzo bezpieczną, nawet przy dość dużych dawkach. Większość doniesień o skutkach ubocznych pochodzi z mało potwierdzonych i niekontrolowanych badań. Rozwaga jednak jak w przypadku każdej suplementacji musi oczywiście istnieć. Należy pamiętać, że wszystkie niezbędne substancje dla życia mogą być szkodliwe, czy nawet trujące jeżeli spożywa się je w zbyt dużych ilościach. Nasze decyzje dotyczące stosowania preparatów farmaceutycznych powinny więc być przemyślane i najlepiej poprzedzone konsultacją medyczną. Każdego dnia powinniśmy również zapewnić w naszej diecie 5 - 6 porcji świeżych owoców i warzyw, szczególnie tych bogatych w witaminę C i beta-karoten. Współdziałają one bowiem zgodnie z witamina E chroniąc organizm przed niszczącym działaniem wolnych rodników. Zatem, zdrowo się odżywiajmy i zdrowo uzupełniajmy naszą dietę.
