Na funkcjonowanie systemu odpornościowego wpływa wiele czynników, niewątpliwie jednym z nich jest sposób odżywiania. Składniki pokarmowe, które dostarczamy organizmowi z dietą wpływają prawidłowe funkcjonowanie immunologicznego. Niedobór niektórych składników odżywczych może zwiększyć zapadalność na infekcje. W celu naturalnego wspomagania odporności należy świadomie podejmować wybory żywieniowe oraz spożywać biologicznie czynne substancje, zawarte w żywności, które mają bezpośredni, korzystny wpływ na siłę organizmu w walce z infekcjami.
Komórki układu immunologicznego obecne są w całym organizmie, jednak największe skupiska zlokalizowane są w rejonach, w których drobnoustroje chorobotwórcze mogą dostać się do organizmu, np. w błonach śluzowych przewodu pokarmowego. W przewodzie pokarmowym bytuje korzystna dla zdrowia człowieka jelitowa flora bakteryjna. W celu naturalnego wspomagania odporności należy świadomie podejmować wybory żywieniowe oraz spożywać biologicznie czynne substancje, zawarte w żywności, które mają bezpośredni, korzystny wpływ na siłę organizmu w walce z infekcjami. Układ odpornościowy może zostać osłabiony na skutek nieprawidłowego stylu życia, szczególnie w konsekwencji nadmiernego palenia tytoniu, nadużywania alkoholu, brak ruchu i stresu. Dietoterapia wzmacnia siły obronnne organizmu, dlatego tak ważne jest urozmaicone odżywianie, obfite w warzywa i owoce. Ponadto niedobory żywieniowe mogą ujemnie wpłynąć na stan zdrowia, ułatwić patogenom wtargnięcie do ustroju. Stan odżywienia organizmu wpływa na odporność organizmu, natomiast infekcja przyczynia się do pogłębienia istniejących niedoborów żywieniowych.
Komórki układu immunologicznego obecne są w całym organizmie, jednak największe skupiska zlokalizowane są rejonach, w których drobnoustroje chorobotwórcze mogą dostać się do organizmu, np. w błonach śluzowych przewodu pokarmowego. W przewodzie pokarmowym bytuje korzystna dla zdrowia człowieka jelitowa flora bakteryjna.
Ważnym pierwiastkiem, który zwiększa odporność organizmu jest żelazo. Dobrym źródłem żelaza hemowego, czyli lepiej przyswajalnego przez organizm (20%), jest np. mięso, podroby, ryby oraz żółtko jaja kurzego. Z kolei żelazo niehemowe (5%), które w organizmie wchłania się w mniejszym stopniu, znajduje się w zielonych warzywach liściastych, roślinach strączkowych, suszonych figach oraz ziarnach zbóż.
Czynnikiem zwiększającym bioprzyswajalność żelaza jest witamina C. Witamina ta wzmaga funkcjonowanie układu odpornościowego poprzez pobudzenie syntezy komórek odpornościowych B oraz T. Istotne znaczenie witaminy C w podnoszeniu odporności zostało już udowodnione. Posiada właściwości antywirusowe, antybakteryjne oraz wzmacnia błony śluzowe i uszczelnia naczynia krwionośne, co uniemożliwia rozprzestrzenianie się chorobotwórczym drobnoustrojom oraz gwarantuje sprawny transport substancji odżywczych i tlenu do wszystkich komórek ustroju.
Główne źródła witaminy C: świeże owocowe( np. czarna porzeczka, kiwi, owoce cytrusowe), pomidory, czerwona papryka, ziemniaki, koper włoski, szpinak, natka pietruszki, jarmuż), kiszone ogórki oraz kiszona kapusta.
W stosowanej strategii żywieniowej należy uwzględnić także żółte, pomarańczowe i czerwone owoce i warzywa np. w marchew, czerwona papryka, dynia oraz morele, czyli produkty będące dobrym źródłem witaminy A, która stymuluje wzrost wytwarzania komórek odpornościowych we krwi oraz posiada silne właściwości antywirusowe. Jest to witamina dobrze rozpuszczalna w tłuszczach, dlatego warto ją spożywać w obecności tłuszczu.
Beta-karoten, czyli prowitamina A i inne karotenoidy są antyoksydantami, których rolą jest wymiatanie (usuwanie) wolnych rodników z ustroju, tym samym chronią komórki organizmu przed ich szkodliwym wpływem. Karotenoidy zapobiegają niekorzystnemu oksydacyjnemu oddziaływaniu reaktywnych form tlenu, które zwiększają ryzyko zmian nowotworowych. Źródła: pomarańczowe warzywa, żółte i zielone (marchew, dynia)
Badania potwierdzają istotną rolę witaminy D w optymalizowaniu funkcji układu immunologicznego, poprzez zwiększanie aktywności makrofagów (białek odpowiedzialnych za odporność ustroju), które będą działać skutecznie tylko gdy stężenie witaminy D jest w normie. Niedobór tej witaminy przyczynia się do powstania chorób autoimmunologicznych, nowotworowych i infekcji.
Witamina D w 80% jest syntetyzowana w organizmie pod wpływem promieniowania słonecznego, natomiast pozostałe 20 % jest dostarczane wraz z pożywieniem. Produkty bogate w tą witaminę, to m.in. ryby morskie, oleje rybne, a z produktów roślinnych pieczarki.
WitaminaE dzięki działaniu antyoksydacyjnemu, pozytywnie wpływa na układ odpornościowy, gdyż chroni komórki ustroju przed procesami utlenienia i uszkodzeniem, ponadto reguluje procesy biosyntezy prostaglandyn.
Niskie stężenie witaminy B6 osłabia układ immunologiczny, gdyż produkcja przeciwciał zostaje upośledzona. Niedobór tej witaminy ma negatywny wpływ na humoralną i komórkową odpowiedź organizmu. Naturalnym źródłem tej witaminy jest drób, wątroba wołowa, płatki owsiane, kiełki, pestki, orzechy, drożdże i zielone warzywa.
Ważne ze względu na budowanie odporności są jeszcze pierwiastki: cynk, miedź i selen, dzięki którym ilość białych krwinek krwi jest zwiększona. Dobrym źródłem miedzi są wątroba, otręby pszenne, płatki owsiane, orzechy, kakao oraz nasiona słonecznika. Cynk wzmacnia układ immunologiczny poprzez aktywację komórek odpornościowych, przyspiesza produkcję limfocytów i makrofagów (białka odpornościowe), a także zapobiega chorobom i przyspieszania gojenia się ran. Bogatym źródłem cynku są pestki dyni, olej z pestek dyni, a także produkty z pełnego ziarna takie jak pieczywo razowe, kasza gryczana, brązowy ryż i płatki owsiane. Innym dobrym źródłem cynku są owoce morza i ryby morskie, które są także bardzo dobrym źródłem niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych (NNKT). Kwasy te stymulują namnażanie prostaglandyn, które pobudzają do funkcjonowanie układ immunologiczny, a także uczestniczą w budowie struktury błon komórkowych. Prawidłowo zbudowane błony śluzowe stanowią mechaniczną rolę dla drobnoustrojów. Szczególnie silne działanie immunostymulujące mają kwasy wielonienasycone omega 3, obecne m.in. w rybach morskich.
Kolejnym pierwiastkiem wpływającym na prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego jest selen, który zwiększa liczbę przeciwciał i hamuje namnażanie się drobnoustrojów chorobotwórczych. Dlatego warto spożywać ryby, owoce morza oraz orzechy (wystarczy zjeść 1 orzech brazylijski, aby pokryć zapotrzebowanie organizmu na ten składnik). Niedobór tego pierwiastka w diecie może przyczynić się do nieprawidłowej syntezy przeciwciał.
W celu zwiększenia odporności organizmu warto do diety wprowadzić probiotyki, czyli żywe mikroorganizmy naturalnie występujące w przewodzie pokarmowym człowieka. W jelitach człowieka bytują miliony pożytecznych mikroorganizmów, które chronią organizm przed szkodliwym substancjami dostarczanymi z pokarmem. Ponadto pożyteczne bakterie, czyli probiotyki, biorą udział w wytwarzaniu m.in. witaminy K i B12. . Znajdują się one w jogurtach naturalnych, kefirach, ale też kiszonych ogórkach i kapuście. W sezonie jesienno-zimowym należy zwiększyć ilość fermentowanych produktów mlecznych i kiszonych warzyw, ze względu na zwiększone ryzyko wystąpienia infekcji.
Na prawidłowy skład mikroflory jelitowej wpływają czynniki genetyczne i środowiskowe, w tym sposób odżywiania się. Regularne spożywanie bakterii probiotycznych umożliwia poprawę i zachowanie prawidłowego składu mikroflory jelitowej, dzięki czemu można naturalnie stymulować odporność organizmu, zapobiegać chorobom i przyspieszać ich leczenie. Ponadto probiotyki pobudzają aktywności białek odpornościowych.
W okresie jesienno- zimowym szczególnie polecane są warzywa takie jak czosnek i cebula ze względu na wysoką zawartość allicyny, czyli substancji, która hamuje rozwój patogennych bakterii, wirusów i grzybów.
Kluczem do sukcesu jest pełnowartościowa i urozmaicona codzienna dieta, która pomoże poprawić lub utrzymać zdrowie, dobre samopoczucie oraz wzmocni odporność organizmu. Warto przestrzegać racjonalnego sposobu odżywiania przez cały rok, aby utrzymywać odporność organizmu na odpowiednio wysokim poziomie.
Twój komentarz